လမ္းခြဲတာ ကအရမ္းခက္ခဲ နက္နဲတဲ့ အလုုပ္ေတာ့မဟုုတ္ပါဘူး. တခါတေလ မွာ အရမ္းနဲ့ လြယ္လြန္းပါသည္. ဥပမာ ကိုုယ္တျခားေဆာ္သြားဖြန္ေနတာ ကိုုယ့္ေဆာ္မိသြားတာတိုု့ လိုုမ်ိဳး.. တခါတေလ မွာကိုုက ဘာအမွားတစ္ခုုမွ မရွိပဲ ဘလိုုင္းၾကီး အျဖတ္ခံရတာမ်ိဴးလည္းရွိပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုုယ္ဘက္က အမွားကိုုယ္ လြယ္လြယ္နဲ့သိရန္၊ ဒါမွမဟုုတ္ သူ့ဘက္က စျဖတ္ေစရန္ အတြက္ ေဆာ္ေတြလံုုး၀ မၾကိုက္တဲ့ အခ်က္ၾကီး ၇ ခ်က္ကိုုေဖာက္သည္ခ်လိုုက္ပါသည္။
၁။ သူ့ေဘာ္ဒါ ေတြနဲ့ ၾကဴၾကဴခင္းျခင္း
သူနဲ့ အတူရွိေနခ်ိန္ တျခား အလန္းဇယားေတြကိုု မ်က္စိအစာေကြ်းတာ ထက္ဆိုုးတာ သူ့ သူငယ္ခ်င္းေတြကိုု သြားၾကဴတာပါ. ကိုုယ္က ခင္တက္လိုု့ စတာ ေနာက္တာပဲျဖစ္ေနပါေစ . ကိုုယ္က တျခားေကာင္မေလးေတြနဲ့ ေဟးလားဟားလား ေနလိုု့ကေတာ့ ေသဖိုု့သာျပင္ပဲ. သူ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ နဲ့ ကိုုယ္၀င္ေရာနိုုင္တာ ကိုု သူကၾကည္ျဖဴနိုုင္ေပမယ့္ အတိုုင္းအတာတစ္ ခုုေတာ့ရွိတယ္. ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေစတနာမပိုုမိေစနဲ့၊ သူ့ကိုု ေက်ာ္ျပီး အကဲမပိုုနဲ့။ ကုုန္ကုုန္ေျပာရရင္ သူက သူ့တစ္ေယာက္ထဲကိုုပဲ ျမင္ေစခ်င္ ဂရုုစိုုက္ေစခ်င္တာ။
၂။ ကပ္စီးနဲျခင္း
ခုုေခတ္ၾကီးမွာ မိန္းခေလးေတြက ကိုုယ္စားတာ ကိုုယ္ရွင္းႏိုု္င္တဲ့ အေနအထားရွိပါတယ္။ မထင္ရင္မထင္သလိုု လစ္ရင္လည္း ရွင္းေပးေနတက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေယာက်္ား တန္ဖိုုးမက်ေအာင္ ကိုုယ္ကပဲ အျမဲ ရွင္းေပးသင့္ပါတယ္။ မရရင္ အတင္းလုုရွင္းေပးပါ။ မိန္းမလုုပ္စာ ထိုု္င္စားတယ္ဆိုုျပီး သိကၡာ အက်မခံပါနဲ့။ ဘယ္မိန္းမမွ သူ႕ကိုု ေငြေလာက္တန္ဖိုုးမထားတဲ့ ေယာက်္ားကိုု မတြဲခ်င္ပါဘူး။
၃။ ခ်ုပ္ခ်ယ္ျခင္း
စၾကိုက္ၾကိုက္ခ်င္း ဆိုုရင္ ကုိုုယ့္ခ်စ္သူနဲ့ အျမဲတမ္း အတူသြား အတူလာ အတူစားခ်င္ေနတာ သဘာ၀ပါ။ ဒါေပမယ့္ သူ့ကိုု မိနစ္တိုုင္း စကၠန့္တိုုင္း ေတြ႕ဖိုု့၊ ဖုုန္းတက်ီက်ီ ဆက္တာတိုု့မလုုပ္ပါနဲ့။ သူက ကိုုယ့္ ကိုုလည္း ေတြ့ခ်င္ အတူတူရွိေနခ်င္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့အျပင္ သူက ကုုိယ့္ကိုု ကိုုယ့္အလုုပ္ကိုုယ္ လုုပ္ေနတာလဲျမင္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီေကာင္ ၁၀၉ ၁၁၀ ေတာ္ေတာ္အားေနတယ္လိုု့ အထင္မခံရပါေစနဲ့။ ေနာက္ကတေကာက္ေကာက္လိုုက္ေနရင္ သူ့ကိုု မြန္းၾကပ္ေစျပီး ေယာက်္ားတန္ဖိုုး က်ပါတယ္. တစ္ခ်ိန္လံုုး ေနာက္ကလိုုက္ေန ဖုုန္းေတြ ဆက္ေနမယ့္ အစား သူနဲ့ေတြ့ရင္ ဘယ္သြားမလဲ ဘာလုုပ္မလဲ ကိုုယ္ဟာကိုုယ္ စီစဥ္ပါ. လူတစ္ေယာက္က ကိုုယ္နဲ့တစ္ခ်ိန္လံုုးရွိေနတဲ့သူ ကိုုသတိရတာ လြမ္းတယ္ဆိုုတာမရွိပါ. ေ၀းေနေတာ့မွ လြမ္းတာ သတိရတာ ေတြရွိလာမွာပါ။
၄။ ဂရုမစိုုက္ျခင္း
မိ္န္းမအားလံုုးက ကိုုယ့္ခ်စ္သူက ဂရုုစုုိက္တာ လုုိခ်င္ၾကပါတယ္။ အကယ္၍ သင္ဟာခ်စ္သူအေပၚ ဂရုုမစုိက္တက္ရင္ (သိုု)့ ဂရုုစိုုက္မႈ နည္းရင္ မိန္းခေလးေတြ က သူတိုု့ကိုု ခနတြဲတယ္တိုု့ အျပင္းေျပတြဲတယ္ တိုု့ျမင္လာတက္တယ္။ ကိုုကဂရုုစုုိက္တာ နည္းလာရင္ မိန္းမေတြက သူတိုု့ကိုု ျဖတ္ေတာ့မယ္ထင္ျပီး သူတိုု့ က အရင္ စျဖတ္ရေအာင္ လမ္းခြဲစကားေတြေျပာလာတက္တယ္။ ဂရုုစုုိက္တယ္ လိုု့ထင္ေအာင္ အခ်ိန္ျပည့္ ဂရုုစုုိက္ျပစရာမလုုိပဲ တစ္ရက္ တစ္ခါေလာက္ဖုုန္းေခၚတာတိုု့. သတိရေၾကာင္း မတ္ေဆ့ေလးပိုု့တာ တိုု့ဆိုု လံုုေလာက္ပါျပီ။ ဟုုိနဲနဲ ဒီနဲနဲ ဂရုုစိုုက္ျပလိုုက္ရင္ပဲ သဲသဲလႈပ္ ေၾကြသြားေစမွာပါ။
၅။ အစီအစဥ္ဖ်က္ျခင္း
ဟိုုလိုုက္ပိုု့မယ္ ဒီလိုုက္ပိုု့မယ္ေျပာ ျပီး ကတိမတည္တာ. ခ်ိန္းထားျပီး အခ်ိန္နီးမွ ဖ်က္ျပစ္တာ ပ်ိုေမ ေတြ လံုုး၀မၾကိုုက္ပါဘူး။ ေနာက္တခါေခၚ ရင္ေတာင္ လိုုက္ဖိုု့ရာခိုုင္ႏႈန္း ေတာ္ေတာ္နည္းသြားပါမည္။
အကယ္၍ ကိုုယ္တကယ္ အေရးေပၚ ကိစၥ ေပၚလာ ရင္ သိသိခ်င္း အေၾကာင္းၾကားျပီး ေတာင္းပန္ေၾကာင္းနဲ့ ေနာက္ ဘယ္ေန့ျပန္ျပီး ေတြ့မလဲ တခါတည္းရွင္းျပရင္ ပ်ိုေမ ေတြ အေနနဲ့ သေဘာေတြ့ေစပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ခ်ိန္းထားတဲ့ရက္ကိုုေတာ့ ထပ္မပ်က္မိေစပါနဲ့။
၆။ အၾကပ္ကိုုင္ျခင္း
ဘယ္သူမဆိုု ကိုုယ့္သေဘာနဲ့ ကိုုယ္ လုုပ္ခ်င္တာလုုပ္ရတာၾကိုက္ၾကတာပဲ။ ကိုုယ့္ေကာင္မေလးက ကိုုယ့္ကိုု ေစာင့္ၾကည့္ေနခ်ိန္ ကိုုယ္နဲ့ တြဲဖိုု့ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူး အေျဖမေပးေသးဘူး ဆိုုရင္ အၾကပ္ကိုုင္ျပီး တြဲရင္တြဲ မတြဲရင္ ကြဲဆိုုတာမ်ိဳးမလုုပ္မိပါေစနဲ့။ သူ့ေယာက်္ားေလး သူငယ္ခ်င္းေတြ နဲ့သြားေနလာေနတာကိုု သ၀န္မတိုုမိပါေစနဲ့။ စိတ္ရွည္ရွည္ နဲ့ေစာင့္ပါ။ ကိုုယ့္ဆီေရာက္လာ ရင္ ကိုုယ္နဲ့ဆိုုင္လိုု့ျဖစ္ျပီး မေရာက္လာရင္ ေတာ့ လဲေလာက မွာ သူတစ္ေယာက္ထဲမိန္းမမဟုုတ္ပါ။ ေပါလိုု့ေနတာ ရိုုက္သတ္ေတာင္ မကုုန္ဘူးဆိုုတာ စိတ္ထဲမွာ ထည့္ထားပါ။
၇။ ေဆာ္ေဟာင္းႏွင့္ ေဘာ္ေဘာ္လိုုေနျခင္း
ရည္းစာေဟာင္းနဲ့ျပတ္ရင္ အဆက္အသြယ္ပါျပတ္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြလိုု ဆက္ခင္ေနတယ္ဆိုုတာေတာ့ေကာင္းပါတယ္။ လက္ရွိ ရည္းစာ အသစ္ရေနျပီဆိုုရင္ ေတာ့ ေဘာ္ေဘာ္ဆိုုတဲ့ ရည္းစားေဟာင္းနဲ့ဖုုန္းေျပာတာ မတ္ေဆ့ပိုု့တာ ေတြကိုု အတက္နိုုင္ဆံုုးနည္းေအာင္လုုပ္ပါ။ အကယ္၍ လူခ်င္းေတြ့စရာကိစၥ ရွိရင္ လက္ရွိရည္းစား ကိုု အသိေပးျပီးမွ သြားပါ။ လိုုက္ခ်င္တယ္ဆိုုလည္း ေခၚသြားလုုိက္ပါ။ ရည္းစားေဟာင္းနဲ့ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္ေၾကာင္း ကိုု သိသိသာသာျဖစ္ေနပါေစ။ တကယ္လိုု့ လက္ရွိ ရည္းစား က မၾကိုက္ဘူးဆိုု အတက္နိုုင္ဆံုုး ရည္းစားေဟာင္းနဲ့ အဆက္အသြယ္ မလုုပ္ပါနဲ့။ ေနာက္ဆံုုးကုုန္ကုုန္ ေျပာရရင္ ရည္းစားေဟာင္းျဖစ္ျပီ ဆိုုကတည္းက ကိုုယ္နဲ့ ကီးမကိုုက္လိုု့ ျပဲ ျပတ္ခဲ့ရတာ။ သူ့ေၾကာင့္ကိုုယ္နဲ့ ကီးကိုုက္ႏိုု္င္မယ့္ သူကိုုေတာ့ အဆံုုးရံႈးမခံသင့္ဘူး။
မိန္းကေလးတိုုင္း ေတာင့္တျပီး … ေယာက်္ားေလးတိုုင္း အားက်ေစဖိုု့ …
Gentleman Magazine
===============================================
လမ်းခွဲတာ ကအရမ်းခက်ခဲ နက်နဲတဲ့ အလုုပ်တော့မဟုုတ်ပါဘူး. တခါတလေ မှာ အရမ်းနဲ့ လွယ်လွန်းပါသည်. ဥပမာ ကိုုယ်တခြားဆော်သွားဖွန်နေတာ ကိုုယ့်ဆော်မိသွားတာတိုု့ လိုုမျိုး.. တခါတလေ မှာကိုုက ဘာအမှားတစ်ခုုမှ မရှိပဲ ဘလိုုင်းကြီး အဖြတ်ခံရတာမျိူးလည်းရှိပါသည်။ ဒါကြောင့် ကိုုယ်ဘက်က အမှားကိုုယ် လွယ်လွယ်နဲ့သိရန်၊ ဒါမှမဟုုတ် သူ့ဘက်က စဖြတ်စေရန် အတွက် ဆော်တွေလုုံးဝ မကြိုက်တဲ့ အချက်ကြီး ရ ချက်ကိုုဖောက်သည်ချလိုုက်ပါသည်။
၁။ သူ့ဘော်ဒါ တွေနဲ့ ကြူကြူခင်းခြင်း
သူနဲ့ အတူရှိနေချိန် တခြား အလန်းဇယားတွေကိုု မျက်စိအစာကျွေးတာ ထက်ဆိုုးတာ သူ့ သူငယ်ချင်းတွေကိုု သွားကြူတာပါ. ကိုုယ်က ခင်တက်လိုု့ စတာ နောက်တာပဲဖြစ်နေပါစေ . ကိုုယ်က တခြားကောင်မလေးတွေနဲ့ ဟေးလားဟားလား နေလိုု့ကတော့ သေဖိုု့သာပြင်ပဲ. သူ့ သူငယ်ချင်းတွေ နဲ့ ကိုုယ်ဝင်ရောနိုုင်တာ ကိုု သူကကြည်ဖြူနိုုင်ပေမယ့် အတိုုင်းအတာတစ် ခုုတော့ရှိတယ်. ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် စေတနာမပိုုမိစေနဲ့၊ သူ့ကိုု ကျော်ပြီး အကဲမပိုုနဲ့။ ကုုန်ကုုန်ပြောရရင် သူက သူ့တစ်ယောက်ထဲကိုုပဲ မြင်စေချင် ဂရုုစိုုက်စေချင်တာ။
၂။ ကပ်စီးနဲခြင်း
ခုုခေတ်ကြီးမှာ မိန်းခလေးတွေက ကိုုယ်စားတာ ကိုုယ်ရှင်းနိုု်င်တဲ့ အနေအထားရှိပါတယ်။ မထင်ရင်မထင်သလိုု လစ်ရင်လည်း ရှင်းပေးနေတက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ယောကျ်ား တန်ဖိုုးမကျအောင် ကိုုယ်ကပဲ အမြဲ ရှင်းပေးသင့်ပါတယ်။ မရရင် အတင်းလုုရှင်းပေးပါ။ မိန်းမလုုပ်စာ ထိုု်င်စားတယ်ဆိုုပြီး သိက္ခာ အကျမခံပါနဲ့။ ဘယ်မိန်းမမှ သူ့ကိုု ငွေလောက်တန်ဖိုုးမထားတဲ့ ယောကျ်ားကိုု မတွဲချင်ပါဘူး။
၃။ ချုပ်ချယ်ခြင်း
စကြိုက်ကြိုက်ချင်း ဆိုုရင် ကိုုုယ့်ချစ်သူနဲ့ အမြဲတမ်း အတူသွား အတူလာ အတူစားချင်နေတာ သဘာဝပါ။ ဒါပေမယ့် သူ့ကိုု မိနစ်တိုုင်း စက္ကန့်တိုုင်း တွေ့ဖိုု့၊ ဖုုန်းတကျီကျီ ဆက်တာတိုု့မလုုပ်ပါနဲ့။ သူက ကိုုယ့် ကိုုလည်း တွေ့ချင် အတူတူရှိနေချင်ပါလိမ့်မယ်။ ဒါ့အပြင် သူက ကုုိယ့်ကိုု ကိုုယ့်အလုုပ်ကိုုယ် လုုပ်နေတာလဲမြင်ချင်ပါတယ်။ ဒီကောင် ၁၀၉ ၁၁၀ တော်တော်အားနေတယ်လိုု့ အထင်မခံရပါစေနဲ့။ နောက်ကတကောက်ကောက်လိုုက်နေရင် သူ့ကိုု မွန်းကြပ်စေပြီး ယောကျ်ားတန်ဖိုုး ကျပါတယ်. တစ်ချိန်လုံုး နောက်ကလိုုက်နေ ဖုုန်းတွေ ဆက်နေမယ့် အစား သူနဲ့တွေ့ရင် ဘယ်သွားမလဲ ဘာလုုပ်မလဲ ကိုုယ်ဟာကိုုယ် စီစဉ်ပါ. လူတစ်ယောက်က ကိုုယ်နဲ့တစ်ချိန်လုံုးရှိနေတဲ့သူ ကိုုသတိရတာ လွမ်းတယ်ဆိုုတာမရှိပါ. ဝေးနေတော့မှ လွမ်းတာ သတိရတာ တွေရှိလာမှာပါ။
၄။ ဂရုမစိုုက်ခြင်း
မိ်န်းမအားလုံုးက ကိုုယ့်ချစ်သူက ဂရုုစုုိက်တာ လုုိချင်ကြပါတယ်။ အကယ်၍ သင်ဟာချစ်သူအပေါ် ဂရုုမစိုက်တက်ရင် (သိုု)့ ဂရုုစိုုက်မှု နည်းရင် မိန်းခလေးတွေ က သူတိုု့ကိုု ခနတွဲတယ်တိုု့ အပြင်းပြေတွဲတယ် တိုု့မြင်လာတက်တယ်။ ကိုုကဂရုုစုုိက်တာ နည်းလာရင် မိန်းမတွေက သူတိုု့ကိုု ဖြတ်တော့မယ်ထင်ပြီး သူတိုု့ က အရင် စဖြတ်ရအောင် လမ်းခွဲစကားတွေပြောလာတက်တယ်။ ဂရုုစုုိက်တယ် လိုု့ထင်အောင် အချိန်ပြည့် ဂရုုစုုိက်ပြစရာမလုုိပဲ တစ်ရက် တစ်ခါလောက်ဖုုန်းခေါ်တာတိုု့. သတိရကြောင်း မတ်ဆေ့လေးပိုု့တာ တိုု့ဆိုု လုံုလောက်ပါပြီ။ ဟုုိနဲနဲ ဒီနဲနဲ ဂရုုစိုုက်ပြလိုုက်ရင်ပဲ သဲသဲလှုပ် ကြွေသွားစေမှာပါ။
၅။ အစီအစဉ်ဖျက်ခြင်း
ဟိုုလိုုက်ပိုု့မယ် ဒီလိုုက်ပိုု့မယ်ပြော ပြီး ကတိမတည်တာ. ချိန်းထားပြီး အချိန်နီးမှ ဖျက်ပြစ်တာ ပျိုမေ တွေ လုံုးဝမကြိုုက်ပါဘူး။ နောက်တခါခေါ် ရင်တောင် လိုုက်ဖိုု့ရာခိုုင်နှုန်း တော်တော်နည်းသွားပါမည်။
အကယ်၍ ကိုုယ်တကယ် အရေးပေါ် ကိစ္စ ပေါ်လာ ရင် သိသိချင်း အကြောင်းကြားပြီး တောင်းပန်ကြောင်းနဲ့ နောက် ဘယ်နေ့ပြန်ပြီး တွေ့မလဲ တခါတည်းရှင်းပြရင် ပျိုမေ တွေ အနေနဲ့ သဘောတွေ့စေပါတယ်။ နောက်ထပ် ချိန်းထားတဲ့ရက်ကိုုတော့ ထပ်မပျက်မိစေပါနဲ့။
၆။ အကြပ်ကိုုင်ခြင်း
ဘယ်သူမဆိုု ကိုုယ့်သဘောနဲ့ ကိုုယ် လုုပ်ချင်တာလုုပ်ရတာကြိုက်ကြတာပဲ။ ကိုုယ့်ကောင်မလေးက ကိုုယ့်ကိုု စောင့်ကြည့်နေချိန် ကိုုယ်နဲ့ တွဲဖိုု့ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘူး အဖြေမပေးသေးဘူး ဆိုုရင် အကြပ်ကိုုင်ပြီး တွဲရင်တွဲ မတွဲရင် ကွဲဆိုုတာမျိုးမလုုပ်မိပါစေနဲ့။ သူ့ယောကျ်ားလေး သူငယ်ချင်းတွေ နဲ့သွားနေလာနေတာကိုု သဝန်မတိုုမိပါစေနဲ့။ စိတ်ရှည်ရှည် နဲ့စောင့်ပါ။ ကိုုယ့်ဆီရောက်လာ ရင် ကိုုယ်နဲ့ဆိုုင်လိုု့ဖြစ်ပြီး မရောက်လာရင် တော့ လဲလောက မှာ သူတစ်ယောက်ထဲမိန်းမမဟုုတ်ပါ။ ပေါလိုု့နေတာ ရိုုက်သတ်တောင် မကုုန်ဘူးဆိုုတာ စိတ်ထဲမှာ ထည့်ထားပါ။
၇။ ဆော်ဟောင်းနှင့် ဘော်ဘော်လိုုနေခြင်း
ရည်းစာဟောင်းနဲ့ပြတ်ရင် အဆက်အသွယ်ပါပြတ်သွားလေ့ရှိပါတယ်။ သူငယ်ချင်းတွေလိုု ဆက်ခင်နေတယ်ဆိုုတာတော့ကောင်းပါတယ်။ လက်ရှိ ရည်းစာ အသစ်ရနေပြီဆိုုရင် တော့ ဘော်ဘော်ဆိုုတဲ့ ရည်းစားဟောင်းနဲ့ဖုုန်းပြောတာ မတ်ဆေ့ပိုု့တာ တွေကိုု အတက်နိုုင်ဆုံုးနည်းအောင်လုုပ်ပါ။ အကယ်၍ လူချင်းတွေ့စရာကိစ္စ ရှိရင် လက်ရှိရည်းစား ကိုု အသိပေးပြီးမှ သွားပါ။ လိုုက်ချင်တယ်ဆိုုလည်း ခေါ်သွားလုုိက်ပါ။ ရည်းစားဟောင်းနဲ့ သူငယ်ချင်းဖြစ်ကြောင်း ကိုု သိသိသာသာဖြစ်နေပါစေ။ တကယ်လိုု့ လက်ရှိ ရည်းစား က မကြိုက်ဘူးဆိုု အတက်နိုုင်ဆုံုး ရည်းစားဟောင်းနဲ့ အဆက်အသွယ် မလုုပ်ပါနဲ့။ နောက်ဆုံုးကုုန်ကုုန် ပြောရရင် ရည်းစားဟောင်းဖြစ်ပြီ ဆိုုကတည်းက ကိုုယ်နဲ့ ကီးမကိုုက်လိုု့ ပြဲ ပြတ်ခဲ့ရတာ။ သူ့ကြောင့်ကိုုယ်နဲ့ ကီးကိုုက်နိုု်င်မယ့် သူကိုုတော့ အဆုံုးရှုံးမခံသင့်ဘူး။
မိန်းကလေးတိုုင်း တောင့်တပြီး … ယောကျ်ားလေးတိုုင်း အားကျစေဖိုု့ …
Gentleman Magazine
===============================================
