ပ်က္စီးခ်စားတယ္ဆိုတာ ေငြေၾကးနဲ႔ ရာထူးကို အသံုးခ်ၿပီး တစ္ခုခု ရ႐ွိေအာင္ ယူတာကို ဆိုတာပါ။ အရမ္းပ်က္စီးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ၄၅ ရာႏႈန္းက အေ႐ွ႕အလယ္ပိုင္းက ျဖစ္ပါတယ္။ ေရနံ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕နဲ႔ သတၳဳတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ျခစားပ်က္စီးမႈႏႈန္း အျမင့္မားဆံုးပါ။ ႐ု႐ွားလဲ ေအာက္ဆံုးနားမွာ ပါဝင္ေနတာကို ေတြ႕႐ွိရပါတယ္။ ႏိုင္ငံ ၁၉၈ ႏိုင္ငံမွာ အရမ္းျခစားေနတာ ၇၃ ႏိုင္ငံ၊ ၆၄ ႏိုင္ငံက ခ်စားမႈႏႈန္း ျမင့္မားတာ၊ ၃၈ ႏိုင္ငံက ပံုမွန္၊ ၂၃ ႏိုင္ငံက နည္းပါးတဲ့ အေျခအေနမွာပါ။ ဒိန္းမတ္က ျခစားမႈ အနည္းဆံုး ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္က အဆင့္၂၃ ျခစားမႈ အနည္းဆံုးပါ။
၁၀. ေတာင္ဆူဒန္
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ၃ ႏွစ္အၾကာမွာ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ပြားပါတယ္။ ျပည္သူ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ၂ သန္းေလာက္က အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ေရနံခ်မ္းသာေပမယ့္ အရမ္းျခစားမႈက ဒီမိုကေရစီကို အၫြန္႔ခ်ိဳးလိုက္ပါတယ္။
၁၀. ႐ု႐ွား
ပူတင္ရဲ႕ အႀကီးဆံုး ျပိဳင္ဖက္ ေမာ္စကို ၿမိဳ႕ဝန္အေရြးခံ Alexei Navalny ကို ေထာင္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၈ ကမၻာ့ဖလားဝင္ခြင့္ကို မဲဝယ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၄ ေဆာင္းရာသီအိုလံပစ္မွာ ႐ု႐ွားအစိုးရက ျခစားၿပီး ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီေတြကို ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။
၁၀. ျမန္မာ
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမၻာေပၚမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆံုးႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ပါဝင္ၿပီးေတာ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈလြဲမွားျခင္းရဲ႕ ဒဏ္ကို ခံစားေနရတာပါ။ အဓိက စက္မႈလုပ္ငန္းေတြကို စစ္တပ္က ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီးေတာ့ ျခစားမႈကလဲ တိုးျမင့္ဆဲပါ။
၆. လစ္ဗ်ား
လစ္ဗ်ားရဲ႕ ႏိုင္ငံဝင္ေငြရဲ႕ ၉၀ ရာႏႈန္း႐ွိတဲ့ ေရနံလုပ္ငန္းဟာ ျခစားမႈဒဏ္ကို ခံေနရပါတယ္။ မိုးက်ေရႊကိုယ္ ရာထူးေပးျခင္းဟာလဲ ႐ွိေနဆဲပါ။
၆. အီရတ္
အီရတ္ဟာ စီးပြားေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ အားလံုးပ်က္စီးေနတာပါ။ မိုးက်ေရႊကိုယ္ အာဏာသံုးၿပီး မိသားစုဝင္ေတြကိုပဲ အလုပ္ခန္႔တာ၊ ရာထူးေပးတာ တို႔ဟာ ႏိုင္ငံပေရာဂ်က္ေတြကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။
၆. အီေကြတိုရီရယ္ ဂြီနာ
ျခစားျခင္း ပ်က္စီးျခင္းအားလံုးေတြဟာ အာဖရိက ႏိုင္ငံ ေသးေသးေလးမွာ ကပ္ဆိုက္ေနပါတယ္။ အာဏာ႐ွင္အနားက လူေတြက ႐ွိသမ်ွ ေရနံတြင္းေတြကို ရယူထားၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကေတာ့ အေမွာင္ထုထဲမွာ ေနေနရဆဲပါ။
၆. အာဖဂန္ နစၥတန္
အာဖဂန္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ၂၀၁၆ ဘတ္ဂ်က္လိုေငြကုိ ျဖည့္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပသနာက အာဖဂန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံ့ဝင္ေငြ ၃ ပံုတစ္ပံုျဖစ္တဲ့ အခြန္က ရတဲ့ေငြ ၅၀ ရာႏႈန္း စာရင္းေပ်ာက္ေနလို႔ပါ။ အာဖဂန္က ကမၻာေပၚမွာ ႏိုင္ငံဝင္ေငြ အနည္းဆံုးႏိုင္ငံပါ။
၄. ဆူဒန္
ဆူဒန္သမၼတဟာ ေတာင္အာဖရိကမွာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ဖမ္းဆီးမခံရခင္ ျပန္ေျပးလာခဲ့ရပါတယ္။ ဆူဒန္ျပည္သူေတြဟာ သူတို႔ဖန္တီးခဲ့တဲ့ မေကာင္းဆိုးဝါးအစိုးရကို ျပန္ခံစားေနရတာပါ။
၄. စင္ထရယ္ အာဖရိကန္ ရီပတ္ဘလစ္
အဲဒိမွာ ျခစားမႈက အရမ္းျပင္းထန္ေနၿပီး တန္ဖိုး႐ွိ သစ္ေတြနဲ႔ စိန္တြင္းေတြကို ခ႐ိုနီေတြက ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ဝယ္ယူေနၾကပါတယ္။ ကမၻာ့ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆံုးႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံပါ။
၁. ဆိုမာလီယား
ဆိုမာလီယာ ဗဟိုဘဏ္ဟာ ႏိုင္ငံ့လုပ္ငန္းေတြ လုပ္တာမဟုတ္ပဲ တျခားသူေတြဆီကို ေငြ ၈၀ ရာႏႈန္းေရာက္သြားၿပီး အစိုးရက ထည့္လိုက္သမ်ွ ႏိုင္ငံပိုင္ေငြေတြ အစ႐ွာမရေအာင္ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။
၁. ေျမာက္ကိုရီးယား
ဘယ္အစိုးရ႒ာနတိုင္းမွာမဆို လာဘ္ေငြ ထည့္ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားနဲ႔ ဆက္ဆံႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းတိုင္းဟာ အစိုးရလူႀကီးေတြ ပိုင္တာပါ။ ပိုင္ဆိုင္မႈအားလံုးနီးပါးက ႏိုင္ငံေတာ္ပါ။ အစိုးရက စီးပြားေရးတစ္ခုလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။
၁. ကြန္ဂို
ျခစားမႈလြန္ေနတာဟာ ျခစားမႈကို ေဖာ္ထုတ္ျပမယ့္ သူေတာင္ မ႐ွိသေလာက္ပါပဲ။ သမၼတဟာ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို အရမ္းအသံေကာင္း ဟစ္ခဲ့ေပမယ့္ သူေျပာတာကို လိုက္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ တရားစီရင္ေရးအဖြဲ႔ မ႐ွိေတာ့ပါဘူး။
မိန္းခေလးတိုင္းေတာင့္တၿပီး ေယာက်ာ္းေလးတိုင္း အားက်ေစဖို႔
© Gentleman Magazine 🄶🄼
Cyan Calyx
==============================================
ကမ္ဘာပေါ်မှာ ပျက်စီးနေဆုံး နိုင်ငံ ၁၀ ခု
ပျက်စီးချစားတယ်ဆိုတာ ငွေကြေးနဲ့ ရာထူးကို အသုံးချပြီး တစ်ခုခု ရရှိအောင် ယူတာကို ဆိုတာပါ။ အရမ်းပျက်စီးနေတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ၄၅ ရာနှုန်းက အရှေ့အလယ်ပိုင်းက ဖြစ်ပါတယ်။ ရေနံ သဘာဝဓာတ်ငွေ့နဲ့ သတ္ထုတူးဖော်ရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ခြစားပျက်စီးမှုနှုန်း အမြင့်မားဆုံးပါ။ ရုရှားလဲ အောက်ဆုံးနားမှာ ပါဝင်နေတာကို တွေ့ရှိရပါတယ်။ နိုင်ငံ ၁၉၈ နိုင်ငံမှာ အရမ်းခြစားနေတာ ရ၃ နိုင်ငံ၊ ၆၄ နိုင်ငံက ချစားမှုနှုန်း မြင့်မားတာ၊ ၃၈ နိုင်ငံက ပုံမှန်၊ ၂၃ နိုင်ငံက နည်းပါးတဲ့ အခြေအနေမှာပါ။ ဒိန်းမတ်က ခြစားမှု အနည်းဆုံး ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်က အဆင့်၂၃ ခြစားမှု အနည်းဆုံးပါ။
၁၀. တောင်ဆူဒန်
လွတ်လပ်ရေးရပြီး ၃ နှစ်အကြာမှာ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားပါတယ်။ ပြည်သူ သောင်းနဲ့ချီပြီး သေဆုံးခဲ့ရပြီး ၂ သန်းလောက်က အိုးအိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ ရေနံချမ်းသာပေမယ့် အရမ်းခြစားမှုက ဒီမိုကရေစီကို အညွန့်ချိုးလိုက်ပါတယ်။
၁၀. ရုရှား
ပူတင်ရဲ့ အကြီးဆုံး ပြိုင်ဖက် မော်စကို မြို့ဝန်အရွေးခံ Alexei Navalny ကို ထောင်ချခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလားဝင်ခွင့်ကို မဲဝယ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၄ ဆောင်းရာသီအိုလံပစ်မှာ ရုရှားအစိုးရက ခြစားပြီး ဆောက်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီတွေကို ချပေးခဲ့ပါတယ်။
၁၀. မြန်မာ
မြန်မာနိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဖွံ့ဖြိုးမှု အနည်းဆုံးနိုင်ငံတွေထဲမှာ ပါဝင်ပြီးတော့ ဆယ်စုနှစ်များစွာ အုပ်ချုပ်မှုလွဲမှားခြင်းရဲ့ ဒဏ်ကို ခံစားနေရတာပါ။ အဓိက စက်မှုလုပ်ငန်းတွေကို စစ်တပ်က ထိန်းချုပ်ထားပြီးတော့ ခြစားမှုကလဲ တိုးမြင့်ဆဲပါ။
၆. လစ်ဗျား
လစ်ဗျားရဲ့ နိုင်ငံဝင်ငွေရဲ့ ၉၀ ရာနှုန်းရှိတဲ့ ရေနံလုပ်ငန်းဟာ ခြစားမှုဒဏ်ကို ခံနေရပါတယ်။ မိုးကျရွှေကိုယ် ရာထူးပေးခြင်းဟာလဲ ရှိနေဆဲပါ။
၆. အီရတ်
အီရတ်ဟာ စီးပွားရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေး၊ တရားစီရင်ရေး၊ အားလုံးပျက်စီးနေတာပါ။ မိုးကျရွှေကိုယ် အာဏာသုံးပြီး မိသားစုဝင်တွေကိုပဲ အလုပ်ခန့်တာ၊ ရာထူးပေးတာ တို့ဟာ နိုင်ငံပရောဂျက်တွေကို ပျက်စီးစေပါတယ်။
၆. အီကွေတိုရီရယ် ဂွီနာ
ခြစားခြင်း ပျက်စီးခြင်းအားလုံးတွေဟာ အာဖရိက နိုင်ငံ သေးသေးလေးမှာ ကပ်ဆိုက်နေပါတယ်။ အာဏာရှင်အနားက လူတွေက ရှိသမျှ ရေနံတွင်းတွေကို ရယူထားပြီးတော့ ပြည်သူလူထုကတော့ အမှောင်ထုထဲမှာ နေနေရဆဲပါ။
၆. အာဖဂန် နစ္စတန်
အာဖဂန်ဟာ သူ့ရဲ့ ၂၀၁၆ ဘတ်ဂျက်လိုငွေကို ဖြည့်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြသနာက အာဖဂန်ရဲ့ နိုင်ငံ့ဝင်ငွေ ၃ ပုံတစ်ပုံဖြစ်တဲ့ အခွန်က ရတဲ့ငွေ ၅၀ ရာနှုန်း စာရင်းပျောက်နေလို့ပါ။ အာဖဂန်က ကမ္ဘာပေါ်မှာ နိုင်ငံဝင်ငွေ အနည်းဆုံးနိုင်ငံပါ။
၄. ဆူဒန်
ဆူဒန်သမ္မတဟာ တောင်အာဖရိကမှာ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုနဲ့ ဖမ်းဆီးမခံရခင် ပြန်ပြေးလာခဲ့ရပါတယ်။ ဆူဒန်ပြည်သူတွေဟာ သူတို့ဖန်တီးခဲ့တဲ့ မကောင်းဆိုးဝါးအစိုးရကို ပြန်ခံစားနေရတာပါ။
၄. စင်ထရယ် အာဖရိကန် ရီပတ်ဘလစ်
အဲဒိမှာ ခြစားမှုက အရမ်းပြင်းထန်နေပြီး တန်ဖိုးရှိ သစ်တွေနဲ့ စိန်တွင်းတွေကို ခရိုနီတွေက စျေးပေါပေါနဲ့ ဝယ်ယူနေကြပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ဖွံ့ဖြိုးမှု အနည်းဆုံးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံပါ။
၁. ဆိုမာလီယား
ဆိုမာလီယာ ဗဟိုဘဏ်ဟာ နိုင်ငံ့လုပ်ငန်းတွေ လုပ်တာမဟုတ်ပဲ တခြားသူတွေဆီကို ငွေ ၈၀ ရာနှုန်းရောက်သွားပြီး အစိုးရက ထည့်လိုက်သမျှ နိုင်ငံပိုင်ငွေတွေ အစရှာမရအောင် ပျောက်သွားပါတယ်။
၁. မြောက်ကိုရီးယား
ဘယ်အစိုးရဋ္ဌာနတိုင်းမှာမဆို လာဘ်ငွေ ထည့်ရပါတယ်။ နိုင်ငံခြားနဲ့ ဆက်ဆံနိုင်တဲ့ လုပ်ငန်းတိုင်းဟာ အစိုးရလူကြီးတွေ ပိုင်တာပါ။ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံးနီးပါးက နိုင်ငံတော်ပါ။ အစိုးရက စီးပွားရေးတစ်ခုလုံးကို ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။
၁. ကွန်ဂို
ခြစားမှုလွန်နေတာဟာ ခြစားမှုကို ဖော်ထုတ်ပြမယ့် သူတောင် မရှိသလောက်ပါပဲ။ သမ္မတဟာ ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေးကို အရမ်းအသံကောင်း ဟစ်ခဲ့ပေမယ့် သူပြောတာကို လိုက်လုပ်နိုင်တဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ တရားစီရင်ရေးအဖွဲ့ မရှိတော့ပါဘူး။
မိန်းခလေးတိုင်းတောင့်တပြီး ယောကျာ်းလေးတိုင်း အားကျစေဖို့
© Gentleman Magazine 🄶🄼
Cyan Calyx
==============================================
